Op internet vind je veel lijstjes met goede en minder goede sollicitatievragen. Nu voegen de meeste vragenlijsten niet veel toe aan reeds bestaande lijsten (en kom je met gezond verstand ook ver) maar gelukkig zijn er uitzonderingen. Soms lopen we wel tegen een aantal interessante vragen aan. In deze bijdrage bespreken we het lijstje met "15 goede vragen die je kunt stellen tijdens een sollicitatiegesprek" volgens Inc.


De kunst van vragen en doorvragen
Vijftien lastig vragen tijdens een sollicitatiegesprek?

Eerder heb je kunnen lezen dat je lijstjes met sollicitatievragen eigenlijk moet wantrouwen. Vaak doen schrijvers voorkomen dat ze DƉ vragen hebben, die gesteld worden tijdens sollicitatiegesprekken. Maar als je verder kijkt, zul je echter zien dat dit soort lijstjes vaak nergens op gebaseerd zijn.

Een typisch voorbeeld hiervan zijn de terugkerende berichten op nieuwssites dat de vragen die gesteld worden tijdens sollicitatiegesprekken steeds gekker worden. Hoezo dan? Welke vragen? Wie stelt ze dan? Waar heeft het onderzoek plaatsgevonden dan?

Als je toch een sollicitatiegesprek wilt voorbereiden op basis van dit soort vragenlijsten, kun je beter overzichten gebruiken die een bepaalde indeling kennen. Bijvoorbeeld de zes soorten sollicitatievragen die James Reed hanteert in zijn boek Why You?: 101 Interview Questions You'll Never Fear Again. Of onze eigen indeling met 10 soorten sollicitatievragen (gebaseerd op soorten kennis).

Gelukkig zijn er ook lijstjes met vragen die wel het bespreken waard zijn. Dit keer viel ons oog op de 15 favoriete sollicitatievragen die je volgens de website Inc. kunt stellen. Het is een vragenlijst met een aantal goede vragen. Waarbij ook hier als uitgangspunt geldt: hecht wat betrouwbaarheid niet te veel waarde aan het lijstje. Uiteindelijk zijn ze slechts gebaseerd op 65 LinkedIn-commentaren (hier en hier). Zie het ter inspiratie. 


15 lastige vragen tijdens een sollicitatiegesprek?

1. Wat is het moeilijkste wat je ooit gedaan hebt?
Het is niet de meest originele vraag op deze vragenlijst (vraag Google maar). Een beetje sollicitant zal dan ook op deze de vraag voorbereid zijn. Zinloos weetje: het is ook een teatopic-theezakjes-vraag.

2. Wanneer heb je eens een geweldige klantenservice gehad en op welke manier heeft dat jou veranderd hoe je met klanten omgaat?
Dit is een schoolvoorbeeld van een suggestieve vraag. Afhankelijk van de functie kan de achterliggende gedachte wel waardevol zijn: hoe kijkt de sollicitant tegen klanten aan en hoe gaat de sollicitant met klanten om?

3. Wat is jouw (persoonlijke) definitie van succes?
Definitievragen zijn vaak lastige vragen om te beantwoorden. Ze zijn te vergelijken met socratische vragen (zie deze lijst voor voorbeelden van gelijkwaardige socratische vragen) en kennen dan ook dezelfde de problematiek als dit soort vragen. Want welk antwoord wil een sollicitatiecommissie precies horen? Wat maakt een antwoord een goed antwoord? Tip: soms kan het helpen om - als een echte Socrates - te vragen om een voorbeeld.

Als sollicitatiecommissie: Wanneer was je voor het laatst echt succesvol op je werk? Of ben je de sollicitant? Vraag of je een voorbeeld mag geven: Wat de definitie is, daar moet ik even over nadenken. Mag ik echter een mooi voorbeeld geven? Vorig jaar ... Dit kan natuurlijk ook nadat je een definitie hebt gegeven: Je hebt, denk ik, succes als je in je doen een voorbeeld bent voor anderen. Mag ik een voorbeeld geven? Wat ik bijvoorbeeld erg leuk ... 


4. Vertel eens over een moment waarop je wist dat er een verandering nodig was in hoe iets werd gedaan. Hoe kwam je tot deze conclusie en hoe heb je ondersteuning gekregen voor deze verandering?
Zo vertaald, is de vraag niet echt prettig om te stellen (te lang, te complex). Het is namelijk een dubbele vraag. Maar qua inhoud is deze vraag wel interessant als je wilt achterhalen hoe een sollicitant omgaat met frustratie / verandering en zelf veranderingsgezind is.

5. Vertel eens over een keer dat je een nieuwe vaardigheid moest leren: hoe heb je dit aangepakt, wat heb je over jezelf geleerd en wat was het eindresultaat?
No comment. Hooguit is dit ook een dubbele vraag. Wees je hiervan bewust: als commissie en als sollicitant: er moeten drie (!) antwoorden volgen.

6. Op welke prestatie - in je leven tot nu toe - ben je het meest trots?
Inderdaad, een theezakjesvraag. Maar omdat het om een voorbeeld vraagt, is de vraag wel goed voor te bereiden.

7. Vertel eens over een moment waarin je je een held voelde.
Geef ons vraag zes maar.

8. Ben je slim of (eerder) een harde werker?
Iemand die de kunst van het stellen van vragen verstaat, zal inzien dat dit een slechte vraag is. Het is namelijk een vals dilemma: als de sollicitant verstandig is, zal hij of zij opmerken dat het eerste het tweede niet uitsluit. Met een knipoog: "Nou, gewoon alle twee hoor: ik ben slim Ć©n een harde werker."

9. Op welke plek zou je spelen in een voetbalelftal?
Een mooie startvraag om vervolgens op door te vragen? Een nadeel: de vraag veronderstelt dat de sollicitant weet welke plekken er allemaal zijn binnen een elftal. Indirect wordt hiermee dus ook iets anders getest (namelijk voetbalkennis).

10. Hoe kunnen we aan je zien dat je ergens moeite mee hebt? Of dat je hulp nodig hebt?
Deze vraag kan nuttig zijn om de kwetsbare kant van een sollicitant te bespreken.

11. Wat heb je gedaan ter voorbereiding van dit sollicitatiegesprek?
Een van onze favoriete vragen omdat het antwoord veel zegt over hoe graag de sollicitant de functie wil Ć©n hoe de sollicitant zaken aanpakt.

12. Wat van deze functie spreekt je het meeste aan?
Qua kennis een beschrijvende vraag die enkel waardevol kan zijn als je doorvraagt. 

13. Hoe goed ben je in rekenen / wiskunde?
Hier is een kleine toelichting nodig. Veel sollicitanten zullen geneigd zijn te zeggen dat ze hier - "tot op een bepaalde hoogte" goed in zijn. Tijdens een sollicitatiegesprek willen ze immers niet zeggen dat ze iets niet kunnen. Stel vervolgens een wiskundevraag die waarschijnlijk net boven het niveau van de sollicitant ligt (denk aan een vraag als: Hoeveel is 20 procent van 35?). Als de sollicitant deze vraag fout beantwoord, is het interessant om te zien hoe hij of zij hierop reageert.

14. Hoe kijk je aan tegen het schoonmaken van onze vloeren of WC's?
Hier kun je beter een wat-als-vraag van maken: Stel je moet door omstandigheden  ... wat zou je dan doen? Ook hier kan het probleem zich voordoen dat het onduidelijk is wat een goed antwoord is. Moet iedereen open staan voor het schoonmaken van wc's? 

15. Aan het eind van een interview: wat zijn de drie belangrijkste dingen die ik moet onthouden van je? Wat zou je willen dat wij onthouden van jou en meenemen in onze afweging?
In de praktijk zie je, zo is onze ervaring, dat op het einde van een sollicitatiegesprek vaak de vraag "Heb jij nog vragen aan ons?" wordt gesteld (waarbij sollicitanten bijvoorbeeld een vraag stellen uit deze vragenlijst met voorbeeldvragen). Dit kan soms wat geforceerd overkomen. Als het namelijk een goed gesprek is, stelt een sollicitant al eerder vragen. Vraag 15 geeft een alternatieve manier om een gesprek te eindigen. Op een wijze waarbij de sollicitant de ruimte geboden wordt zichzelf nog even te promoten. Goed voor een positieve afsluiter? 

En?
Kom maar op: wat vind je van deze vragenlijst? Zitten er goede vragen tussen? Heb je een favoriet? Of heb je zelf aanvullende vragen? We lezen het natuurlijk graag! Bijvoorbeeld via Twitter.