68 vragen om te stellen voor een weloverwogen schoolkeuze / op een open dag van een school

Het kiezen van de juiste school of opleiding kan best lastig zijn. Bijvoorbeeld voor veel ouders en hun kinderen in groep 7/8 is dit een flinke opgave. Want welke schoolkeuze moet je nu maken? Welke middelbare school is geschikt? Op welk voorgezet onderwijs zal mijn kind het beste floreren? Het zijn lastige vragen. Maar ook het kiezen van een goede hogeschool of universiteit kan lastig zijn. Zit jij ook hiermee? Dan kan onderstaande vragenlijst met vragen je vast helpen. Vragen die je bijvoorbeeld kunt stellen op een open dag.
Eerste versie: 13 november 2021 (*)

 

Over deze vragenlijst

Over deze vragenlijst Ongeveer alle scholen uit het voortgezet onderwijs organiseren wel open dagen die je als kind en/of ouder kunt bezoeken om een beter beeld te krijgen van de school. Iets waar veel ouders (met kind) gebruik van maken. Om de sfeer te proeven, om te kijken hoe je kind zich daar voelt, en om meer informatie te krijgen over de school.

Maar het krijgen van de juiste informatie is nog niet zo makkelijk. Want welke informatie zoek je nu precies? Waar kun je precies naar vragen? Via ons netwerk en op social media hebben we gevraagd naar de beste vragen die jullie zouden stellen of hebben gesteld tijdens zo'n open dag. Dus naar de vragen die je eigenlijk zou moeten stellen bij de keuze van de vervolgschool. Het resultaat: onderstaande lijst met vragen voor op een open dag.

Natuurlijk krijg je nooit de mogelijkheid om alle vragen te stellen. Maar pak de belangrijkste vragen, kies een categorie van vragen die je belangrijk vindt of stem met andere ouders van jullie basisschool af welke vragen je gaat stellen. Sommige vragen kun je misschien ook al zelf beantwoorden of zul je juist zelf moeten beantwoorden (bijvoorbeeld de vraag of de fietsroute naar school veilig is).

Denk ook na aan wie je de vragen stelt. Naast voorlichters van de vervolgschool zelf, kun je ook denken aan de leerkrachten, aan de leerlingen die al op de school zitten (zeker die al in de derde klas of hoger zitten) of hun ouders. En denk aan de leerkrachten van je huidige basisschool.

Het is hierbij natuurlijk de kunst om door eventuele marketingpraatjes heen te prikken. Sommige scholen zullen zich beter voordoen dan ze misschien daadwerkelijk zijn. Schroom dan ook niet om door te vragen.

Op welke manieren je kunt doorvragen, daarover kun je hier meer lezen. Als je dit lastig vindt, kun je misschien al beginnen met soms de twee socratische vragen te stellen bij het doorvragen: wat bedoelt u precies met ..., en waaruit blijkt dit dan (dat dit klopt)?

Voor de zekerheid: onderstaande lijst met vragen is zover wij kunnen overzien geschikt voor alle vormen en niveaus van voortgezet onderwijs. Dus of het nu gaat om een keuze voor een school voor vmbo, havo, vwo of praktijkonderwijs; het maakt niet uit. Sterker nog, mogelijk kan onderstaande vragenlijst je ook helpen bij het kiezen van bijvoorbeeld een opleiding aan het MBO, HBO of de universiteit?

Maar genoeg over de achtergrond van de vragenlijst: hier zijn de vragen (ingedeeld in categorieën die wel deels overlappen).

Vragenlijst voor een open dag / keuze vervolgschool

Vragen over de school, de locatie en haar omgeving

• Zit de school aan een drukke weg?
• Hoe is de route naar school?
• Kan je veilig naar school fietsen?
• Mogen leerlingen het schoolplein af in de pauzes en waar gaan ze dan naartoe?
• Waar staan de fietsen? Is de fietsenstalling bewaakt? Mogen leerlingen hier in de pauze zitten?
  
• Ziet de school er verzorgd uit? Hoe vindt dit plaats? Op welke wijze wordt er schoongemaakt (eigen personeel of extern)? Zijn de toiletten schoon?
• Hoe vaak is er een BHV- of een brandoefening? Wanneer was de laatste oefening? Wat waren de uitkomsten?
  
• Heeft de school veel te maken met agressie, diefstal, vechtpartijen, et cetera? Was was het laatste voorval (diefstal, mishandeling, ...) en hoe heeft de school dit opgepakt?
• Hoe oud is het gebouw? Zijn er verbouwingen gepland? Wordt het onderwijs in meerdere gebouwen gegeven?
  

 

Vragen over de sfeer op school

• Hoe wordt mijn kind opgevangen en benaderd op de open dag? In welke mate is de open dag een oprechte afspiegeling van hoe het normaal gaat?
  
• Hoe gaat het personeel met elkaar om? Hoeveel vergaderingen hebben leerkrachten? Op welke manier zijn leerkrachten op de hoogte van wat er in klassen zich voordoet? Is er overleg tussen collega's? Hoe vaak is dit overleg?
  
• Is er een pestprotocol? Hoe pakt deze in de praktijk uit? Zijn er leerlingen ook geschorst of van school gestuurd vanwege pesten?
• Hoeveel leerlingen vertrekken gemiddeld vrijwillig per jaar? Waar gaan deze leerlingen naartoe en welke redenen geven ze hiervoor?
  
• Hoe is de sfeer - volgens leerlingen - als het geen open dag is? Verschil dit met open dagen?
• Is er een huismeester? Conciërge? Wat zijn zijn werkzaamheden?

 

Vragen over de organisatie van de school

• Wat is de docent-leerling/student-verhouding? Hoeveel niet-leerkrachten werken op deze school?
• Hoe hoog is het ziekteverzuim?
• Hoe worden problemen voor leerlingen door ziekteverzuim van leerkrachten zoveel mogelijk voorkomen?
• Hoe groot is het verloop van leerkrachten? Is dit in cijfers uit te drukken?
• Wat doet de school aan het bijscholen van leerkrachten?
• Hoe groot is het managementteam van de school? Hoe lang zit de directeur, de rector, het managementteam al op dit plek?
• Hoe ziet het management / het bestuur de toekomst? Welke visie heeft de school en welke veranderingen vallen op termijn te verwachten? Staan er bijvoorbeeld verbouwingen gepland? Is er ook een beleidsplan of strategie voor de komende jaren? Welke knelpunten verwacht de school?
• Zijn er vacatures die niet tot nauwelijks opgevuld worden?
  
• Is er recent een medewerkerstevredenheidsonderzoek uitgevoerd? Wat waren de resultaten?
• Is er een medezeggenschapsraad / ondernemingsraad? Met welke grote onderwerpen heeft de OR zich de afgelopen jaren zich beziggehouden?
• Is er ook een leerlingenraad / schoolraad met leerlingen en ouders? Welke onderwerpen zijn hier de laatste jaren besproken?
• Valt de school onder een bepaalde koepel? Welke mogelijkheden en beperkingen (voordelen en nadelen) brengt dit met zich mee?
  

 

Vragen over de begeleiding / didactiek / het onderwijs

• Hoe ziet het management qua onderwijs de toekomst? Welke visie heeft school en welke veranderingen vallen op termijn te verwachten? In hoeverre gaat dit het onderwijs in de toekomst veranderen? Is er ook een beleidsplan of onderwijsstrategie voor de komende jaren? Welke knelpunten ziet of verwacht de school?
• Welke onderwijsvisie hanteert de school? Valt deze ergens na te lezen?
• Heeft de school ook toetsbeleid? Is er ook een toetscommissie? Hoe wordt de kwaliteit van toetsing geborgd?
  
• Wat is de visie van de school op gepersonaliseerd onderwijs?
• In hoeverre is sprake van flexibel onderwijs?
• Welke kwaliteitsinstrumenten worden ingezet? Hoe wordt de kwaliteit van het onderwijs bewaakt? Hoe wordt gegarandeerd dat docenten niet maar wat aanmodderen?
• Hoe vaak heeft een leerling een individueel gesprek met de mentor? 
• In hoeverre zijn docenten ook buiten de lessen om te benaderen door leerlingen?
• Is er een vertrouwenspersoon? Is dit een passieve taak - dus als hier behoefte aan is - of ziet de vertrouwenspersoon ook actief toe op de omgangsvormen?
• Zijn er ook specifieke certificaten die de leerlingen kunnen krijgen? Is het bijvoorbeeld mogelijk om Cambridge Engels op een bepaald niveau te halen?
• Hoe wordt tegen huiswerk aangekeken? Met hoeveel huiswerk moet een leerling rekening houden? Is er ook huiswerkbegeleiding?
  
• Hoe gaat de school in de praktijk om met leerlingen met een functiebeperking / SMF-studenten?
• Welke extra begeleiding kunnen leerlingen met dyslexie / discalculie krijgen?
  

 

Vragen over de lessen, roostering en de dagindeling op school

• Hoe laat beginnen en eindigen de lessen? Is het gebouw langer open?
• Hoe zit de roostering in elkaar?
• Hoe vaak gaan lessen niet door? Wordt dit gemeten? Is dit op een percentage te zetten?
• Wat gebeurt er als lessen niet doorgaan? Wat doen leerlingen dan? Is er toezicht?
• Hoe en waar lunchen de leerlingen? Is hier altijd tijd voor? Mogen de leerlingen dan doen wat ze zelf willen? Is er toezicht?
• Welke aanpak hanteert de school ten aanzien van online-lessen? Zijn docenten hier vrij in? Zijn er ook hybride lesvormen?
• Wat doet de school ten aanzien van het gebruik van laptops e.d.? Moeten leerlingen hier veel mee werken (en zo nodig zelf aanschaffen)?
• Hoeveel onbegeleide uren zijn er gemiddeld?
• Hoeveel vakoverstijgende activiteiten zijn er? Wordt er ook aan projecten gewerkt?
  

 

Vragen over de voortgang van de leerlingen

• Kunnen leerlingen blijven zitten? Wat is het beleid hierop?
• Kunnen leerlingen ook extra onderwijs volgen als ze achterstanden hebben?
• Hoe worden leerlingen begeleid die juist extra uitdaging zoeken?
• Welk systeem wordt gebruikt om cijfers bekend te maken? Tot welke resultaten heb je als ouders toegang?
  
• Hoeveel toetsen zijn er gemiddeld binnen een bepaalde periode?
• Hoeveel wordt gedaan aan formatieve toetsing / formatief handelen? Wordt deze aanpak schoolbreed ingezet?
• Met mijn kind gaat het niet goed: op welke wijze - anders dan via mijn kind - bereikt dit signaal mij? Wat is het eerste moment in het eerste jaar dat gekeken wordt naar in hoeverre een leerling op de juiste plek zit? 
• Wat wordt gedaan om de overgang van de basisschool naar de middelbare school zo klein mogelijk te laten zijn?
  

 

Vragen over de buitenschoolse activiteiten

• Hoeveel buitenschoolse activiteiten zijn er? Welke voorbeelden kunnen worden gegeven?
• Welke schoolreizen zijn er? Welke landen worden aangedaan?
  
• Wat is het doel van deze buitenschoolse activiteiten?
• Is er ook een uitwisselingsprogramma?
• Welke mogelijkheden / ondersteuning is er bij topsport, beginnende ondernemers e.d.?
  
• In hoeverre zijn deze activiteiten verplicht of vrijwillig van aard?
• Wat wordt van ouders wat betreft deze activiteiten verwacht?

 

Vragen over het contact met en verplichtingen / verwachtingen van ouders

• Hoe vaak zijn er ouderavonden? Hoe zijn deze ouderavonden vormgegeven?
• In hoeverre is het mogelijk om als ouder zelf contact op te nemen met een individuele docent?
• Hoe hoog is de ouderbijdrage? In hoeverre zijn er andere kosten waar je als ouder rekening mee moet houden?
• Faciliteert de school ook het contact tussen ouders?

Zijn dit veel vragen? Reken maar. Met als grote valkuil natuurlijk dat je op een gegeven moment door de bomen het bos niet meer ziet. Dat je te veel informatie zoekt of krijgt om tot een goed oordeel te komen. En je dan maar blijft hangen op het gevoel.

Om dan toch tot een weloverwogen keuze te komen, zou je kunnen overwegen om een prioriteit te geven aan de verschillende vragen die je belangrijk vindt en de verschillende scholen hierop te beoordelen (bijvoorbeeld door een getal te geven). Kies hierboven de belangrijkste 10 vragen en rangschik deze van meer naar minder belangrijk. Vervolgens ga je hierop de scholen beoordelen en een cijfer geven. De uitkomst zal geen definitief antwoord geven, maar je mogelijk wel verder helpen.

Heb je tot slot nog aanvullende goede vragen? We horen het graag. Bijvoorbeeld via Twitter (of zie hier onder contact).

Ook interessant:

• Meer dan 60 alternatieve vragen voor "Hoe was het op school?"
• De kunst van het stellen van vragen als docent / leerkracht (tips en voorbeelden) 
  
• Meer dan 75 vragen om een gesprek te beginnen en op gang te houden.  

__________

* Ik werd nog gewezen op een goede vraag hierover op Twitter via @NL_Leraar. Dit gaf nog een aantal aanvullende vragen. Deze zijn hierboven toegevoegd.