Laatst bijgewerkt op 08-08-2018.
 |
Om feedback vragen
Het geven en ontvangen van feedback kan erg waardevol zijn om te groeien in je werk of in je studie. Om jezelf te verbeteren. Als je feedback geeft, geef je de ander informatie over hoe de ander bepaald gedrag heeft vertoond, wat dit met jou deed en kun je eventueel aangeven wat de ander misschien anders kan doen. Hierbij hoeft het trouwens niet enkel te gaan op negatieve feedback. Ook het geven van positieve feedback is erg waardevol.Om op een goede wijze feedback te geven en te ontvangen bestaan diverse regels, methoden en technieken. Dit zijn vaak werkwijzen die in alle redelijkheid prima overkomen, maar wel weinig wetenschappelijke onderbouwing kennen. Een voorbeeld:
Een methode die vaak op internet opduikt, is bijvoorbeeld die van de 4 G's. De persoon die feedback wil (de feedbackontvanger) vraagt aan de ander (de feedbackgever) een situatie of kwestie te beschrijven waarbij bepaald gedrag opviel bij de persoon in kwestie (in positieve of negatieve zin). Daarna vraagt de ontvanger om het gevoel te benoemen dat zijn of haar gedrag heeft opgewekt bij de feedbackgever. Vervolgens probeert de feedbackgever inzicht te geven in het gevolg van het gedrag van de ander. Tot slot kan de feedbackgever eventueel het gewenste gedrag proberen te benoemen dat hij of zij liever veranderd ziet worden. Klinkt logisch?
Standaard feedbackvragen
Wat bij deze en andere methoden vaak onderbelicht blijft, is het belang van een goede, inspirerende beginvraag; dus de startvraag waarmee je het feedback geven en ontvangen begint. Laten we eerst enkele standaardvragen noemen:- Zou je mij feedback willen geven op hoe ik het heb gedaan? (een onnodig gesloten vraag?)
- Welke feedback kun je geven op hoe ik het heb gedaan?
- Zou je - uitgedrukt in de 4G's - iets willen noemen dat je opvalt aan hoe ik functioneer?
- Welke sterke en zwakke punten vind je dat ik heb? Bijvoorbeeld in het licht van project X dat we samen hebben uitgevoerd?
- Waar ik wel benieuwd naar ben - en wees alsjeblieft eerlijk - wanneer werk jij graag en wanneer werk je minder graag met mij samen? (dit is een mooi voorbeeld van een een wanneer-vraag die beter overkomt dan de waaromvraag, namelijk waarom werk jij graag ...?)
- Welke talent zou ik meer moeten benutten, vind je?
- Waarvoor zou je mij op het werk of tijdens je studie inschakelen als je hulp nodig had?
- Welke carrièretips heb je voor me?
- Welke eigenschappen van mij springen eruit als je met me samenwerkt?
- ...
Betere vragen = meer inspirerende, plezierige feedback
Dit zijn op zich goede vragen om feedback mee te krijgen. Ze hebben wel een belangrijk nadeel: saaaaai 😐.Vaak is het veel leuker om wat-als-vragen te stellen. Dit zijn kleine gedachte-experimenten die als startvraag vaak veel meer inspirerend zijn (hier vind je nog meer voorbeelden van wat als vragen).
Om je te helpen met goede feedbackvragen te komen, hebben we hieronder een vragenlijst opgesteld met voorbeelden van dergelijke hypothetische vragen; vragen die je kunt stellen om feedback te krijgen.
Om duidelijk te maken hoe je ze kunt inzetten, hebben we soms ook iets van een context toegevoegd (in dit project, de afgelopen half jaar, et cetera). Dit kun je natuurlijk naar eigen inzicht veranderen.
Ook voor feedbacksessies met meerdere personen
Onderstaande vragen zijn trouwens ook uitermate geschikt voor een peer and self assessment met meerdere personen. Je kunt de gedachte-experimenten bijvoorbeeld inzetten tijdens een training, een feedbacktraining, een vergadering of voor teambuilding.De persoon die feedback wil ontvangen, kiest dan een van onderstaande vragen en de anderen mogen deze beantwoorden. Je kunt als begeleider (als leerkracht, docent of bijvoorbeeld leidinggevende of manager) hierbij ervoor kiezen dat iedereen een andere feedbackvraag kiest.
Door de persoon die feedback krijgt zelf een vraag te laten kiezen, geef je als begeleider de groep het idee dat iedereen wel in een bepaalde mate zijn eigen feedback kan sturen. Wel moet je natuurlijk oppassen dat het niet te lacherig wordt.
Als je de vragen niet online wilt of kunt raadplegen, kun je natuurlijke ook enkele vragen kiezen en deze op papier zetten. Of je maakt er vraagkaartjes van.
Doorvragen
Als iemand een vraag beantwoord heeft, is het natuurlijk vervolgens de kunst om door te vragen. Vraag altijd om een toelichting. Vraag bijvoorbeeld om een uitleg, om voorbeelden of om onderbouwing. In deze bijdrage vind je meer informatie over hoe je goed kunt doorvragen.Voorbeeld. Een van de vragen hieronder is: Als je kijkt naar mijn functioneren in het afgelopen half jaar, met welk dier zou je dit dan vergelijken? Stel de ander zegt een leeuw. Dan is het vervolgens zaak om door te vragen. Waarom een leeuw? De zwakte van een leeuw is dat hij misschien wel de baas wil spelen; vind je dat ik dit ook heb gedaan?
Vraagtip: pas wel op met de vraag die je kiest
Aan de hand van een metafoor is het vaak makkelijker en leuker om iemand feedback te geven (waarbij niet zelden de uitkomst zal zijn dat iemand helemaal niet op een leeuw lijkt). Maar pas wel op: een beeld kan heel sterk zijn. En zelfbevestigend worden: als iemand een bepaald frame is opgedrongen, kan het erg lastig zijn om hier vanaf te komen. Door de persoon zelf of door anderen. Dat iedereen denkt: kijk, daar heb je onze pinguin.Met andere woorden: kies je vraag zorgvuldig!
De vragenlijst
- Als je kijkt naar mijn functioneren in het afgelopen haf jaar: met welk dier zou je dit dan vergelijken?
- Stel je had geld om in mij te investeren; welke opdracht zou je me dan laten doen (in de wetenschap dat dit geld zou opleveren)?
- Stel mijn werk zou door een robot overgenomen worden; welke karaktereigenschappen of vaardigheden zou je zeker in deze robot opnemen?
- Welk levensmotto vind je - gezien mijn functioneren - bij mij passen?
- We staan aan het einde van het jaar; bijna vakantie. Welke manier van vakantie houden vind je bij mij passen?
- Aan welke bekende persoon doet mijn manier van werken je denken?
- Welke kunst of kunstwerk zou bij me passen?
- Welke sport zou bij mij passen? Stel ik zou mee kunnen doen met de Olympische Spelen, welk onderdeel / welke sport zou dit dan zijn?
- In welk tv-programma of welke online-channel zou ik goed of juist helemaal niet passen?
- Stel ik zou een prijs of award ergens voor winnen. Welke zou dit zijn?
- Stel je hebt een probleem (thuis of op je werk): wanneer of waarvoor schakel je mijn hulp in?
- Stel ik laat je in verband met een sollicitatie bellen door mijn mogelijk toekomstige nieuwe werkgever. Wat zou je dan zeggen? (dit is ook een leuke vraag om iemand te leren om op een nette, genuanceerde manier ook iets negatiefs te zeggen)
- Stel ik moet twee weken overleven op een onbewoond eiland: wat is typisch iets wat ik moet meenemen (en jij misschien niet zou meenemen)?
- Als je een eigen bedrijf begint, voor welke functie zou je mij aannemen?
- Stel je mag iets uit deze ruimte kiezen dat iets zegt over mij: wat pak je dan?
- Wat zou de titel zijn van het boek waarin beschreven staat hoe ik functioneer?
- Stel met een machine kunnen we elkaars talenten overnemen: welk talent van mij zou je met een druk op de knop over willen nemen?
- Stel we gaan een tattoozaakje in om een tattoo te laten zetten. Welke tattoo zou het beste bij me passen?
- Stel je zou tijdens mijn begrafenis iets moeten vertellen over mij en over hoe ik functioneerde op mijn werk: wat zou je boodschap zijn?
- Stel ik krijg kinderen: welke (professionele) eigenschappen zou jij graag zien dat zij zouden erven?
- Met welke tekenstripfiguur / stripfiguren doet mijn manier van werken je het meeste denken?
- Stel we zouden een nieuwe politieke beweging of partij beginnen; voor welke taak zou ik uitermate geschikt zijn en voor welke zou ik eerst nog moeten groeien (en hoe dan)?
- Stel ik zou een blog gaan beginnen over iets waarin ik enorm competent ben / iets waarin ik wil groeien; wat zou het onderwerp van dit blog zijn?
- Stel je moest aan de afdeling opleidingen / HRM doorgeven waarin ik nog zou moeten groeien, wat zou je dan precies mailen?
- Stel je zou (als team) zo'n grote verjaardagsmok aan me geven met hierop een tekst die symbool staat voor mijn manier van werken; welke tekst zou je dan voorstellen?
- Op steeds meer middelbare scholen zie je dat leerlingen met allerlei mooie of aparte voertuigen naar hun diploma-uitreiking gaan. Welk voertuig zou mij - gezien mijn wijze van werken - passen?
- ...
