Coaching
QT - Question Thinking en de kunst van het stellen van de juiste vragen
Een van de vele methodes die zijn beschreven om betere vragen te stellen is
Question Thinking (QT). Het idee achter QT is niet lastig en laat zich
makkelijk samenvatten. En levert een interessante tip op om tot de juiste
vragen te komen: laat de criticus in je los en zie je zelf als leerling. Dit
door de juiste vragen te stellen.
In een Duitse boekenhandel kocht ik een tijdje geleden het boekje QT - Question Thinking: Die Kunst, die richtigen Fragen zu stellen van Marilee G. Adams. Een boek over de de kunst van het stellen van de juiste vragen, dat kan ik natuurlijk niet laten liggen. De originele Engelse titel is - zo zal blijken - wel beter: Change Your Questions, Change Your Life: 12 Powerful Tools for Leadership, Coaching, and Life.
Het idee achter QT: verander je vragen en hiermee de richting van je leven.
Als ik het boek zou samenvatten: onze hersenen zijn zo bedraad dat we ons al snel lomp gaan gedragen en tot iemand verworden die overal een mening over hebben en kritisch worden (in negatieve, oordelende zin). Maar goed nieuws - zo stelt Adams - je kunt veranderen! Tot iemand met empathie, die nieuwsgierig is, die meer gericht is op het verhelderen van kwesties, die toekomstgericht is. Door het stellen van andere vragen.
Mooi toch?
Het boek gaat dus niet over ondervragingstechniek zelf. Het zet eerder onze persoonlijke houding tegenover een situatie in de schijnwerpers. Ben je eerder een criticus of een leerling? Ben je iemand die veroordeelt, die bewijs zoekt naar ideeën die worden aangevoerd, iemand die meningen heeft of bekijk je naar een situatie met een open, positieve kritische houding? Als iemand die op iets meer wil begrijpen, die lessen wil leren en nieuwe wegen wil verkennen?
Het probleem - zo stelt Adams - is dat wij meestal ons niet bewust zijn van onze huidige modus (criticus of leerling). Veel wat we denken gebeurt uit conditionering, uit routine, uit ingesleten patronen. Dit leidt meestal tot een onmogelijke en kansloze pad van (negatieve) kritiek in plaats van dat we open en onbevooroordeeld de aanwijzingen en mogelijkheden van de gegeven situatie in ons opnemen. En proberen iets te leren. Of dit nu voor onszelf is of voor anderen.
De eerste stap naar een meer open houding is ons natuurlijk hiervan bewust te zijn. Adams probeert ons dit op verhalende wijze in het boek helder te maken. Het boek zit hiermee tussen een fictie en non-fictie in.
We lezen in het boek over Ben, de zoekende hoofdpersoon van het boek die tegen allerlei problemen aanloopt. Ben is een duidelijke criticus: vol meningen, vol vooroordelen. Zijn coach, zijn leidinggevende, zijn vrouw: op vele manieren ervaart Ben waarom het pad van de criticus onze mogelijkheden drastisch beperkt, terwijl het pad van de leerling iedereen ten goede komt. De theorie achter Question Thinking (en diverse voorbeelden) wordt ondertussen "uitgelegd" door de coach die Ben begeleidt.
In essentie gaan de vragen waaraan het boek zijn titel ontleent ("de juiste vragen") dus om het beheersen van onze houding ten opzichte van een situatie. Ben ik criticus of leerling? Door bewust de verkeerde weg (de kritiek) te herkennen, kan men die vervolgens bewust tegengaan en de weg van de leerling inslaan.
Het interessante van QT vind ik dat het mijns inziens echt kan helpen als je het toelaat. Het boek geeft daarbij ook twaalf hulpmiddelen om QT te leren. Vervolgens is het oefenen, oefenen, oefenen. Dit maakt het in beginsel een nuttig boek en zou het prima passen (gezien de inhoud en doelgroep) op het boekenlijstje van managers en bestuurder "die het verschil willen maken, het beste uit het team willen halen en niet van boven naar beneden willen leiden."
Maar moet je het zelf gaan lezen? Ik twijfel. Ik zou het 2 à 3 sterren geven. De essentie is prima, een aantal leuke voorbeelden worden gegeven, maar de schrijfstijl vond ik vreselijk. Ook dat we iemand volgen (Ben) en op die manier inzien hoe goed QT wel niet is, vond ik weinig inspirerend. Natuurlijk is dit subjectief, maar de Amerikaanse, vrij oppervlakkige manier van schrijven, sprak mij daarbij ook niet aan. Misschien is dit persoonlijk, maar ik heb meerdere recensies gelezen met dezelfde conclusie.
De kritiek: de fictieve hoofdpersoon is te traag, te dom, te naïef, te onverdraagzaam en te simpel voor wat hij zou doen voor werk, met andere woorden te ongeloofwaardig (zo wordt uiteindelijk het huwelijk gered door QT!).
Sterker nog: de manier van schrijven maakte het voor mij nog knap lastig om niet in de stand van de negatieve criticus te gaan en om te leren van het boek van Adams. Oh ironie. Maar het achterliggende idee en de voorbeeldvragen maken veel goed.
Lees ook: betere vragen stellen
|
In een Duitse boekenhandel kocht ik een tijdje geleden het boekje QT - Question Thinking: Die Kunst, die richtigen Fragen zu stellen van Marilee G. Adams. Een boek over de de kunst van het stellen van de juiste vragen, dat kan ik natuurlijk niet laten liggen. De originele Engelse titel is - zo zal blijken - wel beter: Change Your Questions, Change Your Life: 12 Powerful Tools for Leadership, Coaching, and Life.
Het idee achter QT: verander je vragen en hiermee de richting van je leven.
Als ik het boek zou samenvatten: onze hersenen zijn zo bedraad dat we ons al snel lomp gaan gedragen en tot iemand verworden die overal een mening over hebben en kritisch worden (in negatieve, oordelende zin). Maar goed nieuws - zo stelt Adams - je kunt veranderen! Tot iemand met empathie, die nieuwsgierig is, die meer gericht is op het verhelderen van kwesties, die toekomstgericht is. Door het stellen van andere vragen.
Mooi toch?
Het boek gaat dus niet over ondervragingstechniek zelf. Het zet eerder onze persoonlijke houding tegenover een situatie in de schijnwerpers. Ben je eerder een criticus of een leerling? Ben je iemand die veroordeelt, die bewijs zoekt naar ideeën die worden aangevoerd, iemand die meningen heeft of bekijk je naar een situatie met een open, positieve kritische houding? Als iemand die op iets meer wil begrijpen, die lessen wil leren en nieuwe wegen wil verkennen?
Het probleem - zo stelt Adams - is dat wij meestal ons niet bewust zijn van onze huidige modus (criticus of leerling). Veel wat we denken gebeurt uit conditionering, uit routine, uit ingesleten patronen. Dit leidt meestal tot een onmogelijke en kansloze pad van (negatieve) kritiek in plaats van dat we open en onbevooroordeeld de aanwijzingen en mogelijkheden van de gegeven situatie in ons opnemen. En proberen iets te leren. Of dit nu voor onszelf is of voor anderen.
De eerste stap naar een meer open houding is ons natuurlijk hiervan bewust te zijn. Adams probeert ons dit op verhalende wijze in het boek helder te maken. Het boek zit hiermee tussen een fictie en non-fictie in.
We lezen in het boek over Ben, de zoekende hoofdpersoon van het boek die tegen allerlei problemen aanloopt. Ben is een duidelijke criticus: vol meningen, vol vooroordelen. Zijn coach, zijn leidinggevende, zijn vrouw: op vele manieren ervaart Ben waarom het pad van de criticus onze mogelijkheden drastisch beperkt, terwijl het pad van de leerling iedereen ten goede komt. De theorie achter Question Thinking (en diverse voorbeelden) wordt ondertussen "uitgelegd" door de coach die Ben begeleidt.
In essentie gaan de vragen waaraan het boek zijn titel ontleent ("de juiste vragen") dus om het beheersen van onze houding ten opzichte van een situatie. Ben ik criticus of leerling? Door bewust de verkeerde weg (de kritiek) te herkennen, kan men die vervolgens bewust tegengaan en de weg van de leerling inslaan.
Dit raakt natuurlijk het eerder door ons beschreven verschil tussen het stellen van positief-kritische vragen en het geven van kritiek. Ook Adams probeert ons te laten zijn dat het geven van kritiek - in negatieve zin - (vaak) weinig vruchtbaar is.
Het interessante van QT vind ik dat het mijns inziens echt kan helpen als je het toelaat. Het boek geeft daarbij ook twaalf hulpmiddelen om QT te leren. Vervolgens is het oefenen, oefenen, oefenen. Dit maakt het in beginsel een nuttig boek en zou het prima passen (gezien de inhoud en doelgroep) op het boekenlijstje van managers en bestuurder "die het verschil willen maken, het beste uit het team willen halen en niet van boven naar beneden willen leiden."
Marilee Adams: "In zwakke teams wordt relatief weinig doorgevraagd - ze stellen sowieso weinig vragen - en zijn meer voorvechters van meningen; ze drukken liever een bepaalde zienswijze door dan dat ze naar elkaar luisteren." (bladzijde 113)
Maar moet je het zelf gaan lezen? Ik twijfel. Ik zou het 2 à 3 sterren geven. De essentie is prima, een aantal leuke voorbeelden worden gegeven, maar de schrijfstijl vond ik vreselijk. Ook dat we iemand volgen (Ben) en op die manier inzien hoe goed QT wel niet is, vond ik weinig inspirerend. Natuurlijk is dit subjectief, maar de Amerikaanse, vrij oppervlakkige manier van schrijven, sprak mij daarbij ook niet aan. Misschien is dit persoonlijk, maar ik heb meerdere recensies gelezen met dezelfde conclusie.
De kritiek: de fictieve hoofdpersoon is te traag, te dom, te naïef, te onverdraagzaam en te simpel voor wat hij zou doen voor werk, met andere woorden te ongeloofwaardig (zo wordt uiteindelijk het huwelijk gered door QT!).
Sterker nog: de manier van schrijven maakte het voor mij nog knap lastig om niet in de stand van de negatieve criticus te gaan en om te leren van het boek van Adams. Oh ironie. Maar het achterliggende idee en de voorbeeldvragen maken veel goed.
Ik denk aan voorbeeldvragen als:
- Waarvan ga ik uit; wat zijn mijn vooronderstellingen?
- Waarvoor ben ik verantwoordelijk?
- Hoe kan ik hier anders naar kijken?
- Wat denkt, voelt of wil de ander?
- Wat heb ik over het hoofd gezien of wat vermijd ik?
- Wat wil ik?
- Wat kan ik hiervan leren?
- Welke vragen moet ik mezelf of anderen stellen?
- Hoe kan ik hier een win-win-situatie van maken?
- Wat zijn mijn mogelijkheden?
- Wat zijn de beste stappen om nu te nemen?
- Welke dingen die nu niet plaatsvinden, zou ik willen?
Nu zou je sommige van deze vragen nog wat geforceerd kunnen noemen, maar ze maken wel duidelijk hoe je een lerende, nieuwsgierige houding voorop kunt zetten. Meer in het algemeen:
SLECHTE VRAAG: Hoe kan ik laten zien en bewijzen dat ik gelijk heb?
GOEDE VRAAG: Hoe kan ik mezelf en/of de ander beter begrijpen?
Ook de Choice Map - die deze keuze tussen het pad van de criticus en de
leerling mooi verbeeldt - is fraai. Hieronder vind je een eerste versie, maar
deze versie - die ook in het boek staat - is misschien nog mooier.
 |
| |
Een prima uitgangspunt:
stel je zelf terugkerend de vraag of je nu criticus bent of leerling. Want
vaak weten we nog te weinig - en hebben we nog te weinig geleerd - om
gefundeerde kritiek te kunnen geven.
Zoek je meer informatie?
Hier is de website van Marilee Adams. Het boek is o.a. te koop via Bol.com
Lees ook: betere vragen stellen
- Meer dan 30 tips en adviezen waardoor je nog betere vragen kunt gaan stellen.
- Waarom je voor een goed gesprek het beste kunt beginnen met een vraag (na het geven van een compliment).
- Een overzicht van onze artikelen over vraagtechnieken (inclusief ons eBook).
- Snelcursus doorvragen: gebruik een van de deze negen manier om door te vragen.
