Welkom!

Vraagzin staat voor de behoefte aan vragen stellen; voor een liefde voor vragen en vragen stellen. Want goede vragen zorgen voor goede gesprekken. En zorgen dat je met kennis van zaken handelt. Op deze educatieve site schrijven we over de kunst van het stellen van vragen. Je vindt hier onder andere allerlei vragenlijsten met leuke vragen om gesprekken te voeren, onze vraagtips, informatie over vraagtechnieken en de bekende vraagkaarten. Om je de weg te wijzen, vind je in deze bijdrage een overzicht van onze artikelen. Wie we zijn? Een aantal vraaggekken šŸ˜Š.
Laatste update: 21-04-2019


Waarom een site over de kunst van het stellen van vragen?

In de literatuur kun je diverse artikelen vinden waarin auteurs het belang van vragen beschrijven. De centrale gedachte hierin is vaak hetzelfde: de juiste vragen kunnen jou of je gesprekspartners aan het denken zetten, kunnen nieuwsgierig maken, kunnen waardevolle informatie opleveren, kunnen aan gesprekken diepgang geven, et cetera.

Twee punten springen hierbij er vaak uit:

1 Goede vragen leiden tot goede gesprekken

Ten eerste vind je op onze site veel informatie over het stellen van vragen om goede gesprekken te voeren. Informele gesprekken met familie of vrienden, smalltalk gesprekken, zakelijke gesprekken, sollicitatiegesprekken, onderwijsleergesprekken, diepe gesprekken: om welk soort gesprek het ook gaat, goede vragen maken de kwaliteit van een gesprek.
 
Helaas worden we nauwelijks hierin opgeleid. Zelfs hoe je informele gesprekken moet voeren wordt ons niet aangeleerd. We gaan ervan uit dat iedereen dit wel kan. Terwijl je op tv vaak ziet hoe lastig dit kan zijn (denk aan de startvragen die je ziet in programma's als First Dates). Ook kun je zelf in restaurants maar ook tijdens het avondeten in veel huizen zien hoe lastig mensen het vinden om een goed gesprek te voeren.
 
Of je hoort slechte vragen gesteld worden, of je ziet mensen moeite hebben met de stilte, of je ziet ze bijvoorbeeld veel op hun smartphone kijken. De filosoof Alain de Botton maakt echter een interessant punt als hij stelt dat wat het eten is voor het lichaam, de gesprekken tijdens het eten zijn voor de geest. Je wil dat beide kwalitatief goed zijn: het eten en de gesprekken (bron).
 
Op onze site vind je veel informatie over het voeren van goede gesprekken en de rol van goede vragen hierbij. 

2. De juiste vragen stellen leidt tot meer begrip en hierdoor weloverwogen handelen

Ten tweede wordt het kunnen stellen van de juiste vraag / goede vragen gezien als een van dƩ belangrijkste informatie-competenties van de 21e eeuw. In de huidige moderne beroepspraktijk is het hebben van een gezonde vragende houding namelijk erg belangrijk. Dit wordt ook wel het hebben van een positief-kritische houding of een onderzoekende houding genoemd.

Het idee is dat er veel informatie op ons afkomt, maar dat je veel van deze informatie niet zomaar kunt aanvaarden (denk alleen maar aan alles wat je op internet kunt vinden). Het is echter menselijk om te geloven dat een feit wel waar zal zijn of dat een argumentatie juist is terwijl je een vraagteken zou moeten plaatsen; moet blijven nadenken en blijven vragen stellen. Om onderzoekend vermogen te tonen voordat je gaat handelen. Meer informatie hierover vind je bijvoorbeeld in dit eBook (waaruit we veel online hebben mogen zetten). Om weloverwogen te handelen.

Volgens Dan Rothstein van het Right Question Institute is een van de problemen van het hedendaagse onderwijs dat het helaas te gericht is op antwoorden. Nu ligt dit ook wel voor de hand: hier kunnen we leerlingen en studenten immers op testen (en kunnen beleidsmakers het onderwijs weer op afrekenen). Het vormen van een nieuwsgierige houding en de kunst vanuit onwetendheid de juiste vragen te stellen - minstens zo belangrijk om te excelleren in het bedrijfsleven - zijn onderbelicht in het onderwijs.

Het gaat hier dus om het bevragen van kennis en informatie in de beroepspraktijk: het vermogen van professionals en burgers om kennis en informatie onbevooroordeeld te bevragen, te overdenken en te doorgronden op houdbaarheid.

Dit kan tijdens een gesprek zijn (bijvoorbeeld als je in gesprek bent met je huisarts) maar ook als je alleen met informatie bezig bent. Sterker nog: het gaat hierbij niet enkel enkel om het bevragen van de kennis die anderen je aanreiken maar ook je eigen kennis: je vooronderstellingen, aannames, de volledigheid van de feiten waar je vanuit gaat, et cetera. Ten onrechte denken veel mensen dat dit niet zo lastig is terwijl dit wel zo is (zie hier: ons oordeelsvermogen is gebrekkig want onze cognitieve instincten werken ons tegen).

Wil je - samengevat - betere vragen kunnen stellen op je werk of daarbuiten? Op deze website vind je meer informatie hierover: over de kennis die je nodig hebt om goede vragen te stellen, welke vaardigheden van je verwacht wordt Ć©n welke bijpassende houding van belang is. Om goede gesprekken te voeren en om weloverwogen te handelen.



VraagZin: de kunst van het stellen van vragen


Wat vind je op Vraagzin.nl?

Op deze site vind je zowel artikelen over de vragende houding in theorie als in de praktijk. Het zijn artikelen die in de loop der jaren (in aangepaste vorm) zijn ingezet bij de diverse coachingsgesprekken, vraagtrainingen en cursussen die we hebben gegeven (of zijn hier juist het resultaat van). Het betreffen in het algemeen conceptteksten die soms zijn aangepast teneinde de anonimiteit van betrokkenen te garanderen. Op de meeste artikelen kun je niet direct reageren. Helaas ontbreekt ons de tijd om dit bij te houden. Het gaat daarnaast primair om het leren vragen te stellen.

Algemeen

Heb je niet de tijd om dit eBook door te nemen, dan kan dit overzicht met vraagtips je vast al helpen. Zo kent iedereen wel het advies dat je vaak beter open vragen kunnen stellen. Nu klopt dit niet helemaal, maar daarvoor moet je natuurlijk eerst weten wat precies open vragen zijn. Dat vind je hier uitgelegd (al hebben we hier ook uitgelegd dat het onderscheid tussen open en gesloten vragen geen hard onderscheid is). Heb je geen tijd om alle tips te lezen: hier vind je zes basistips. Een veel gelezen tip is om de twee socratische vragen je eigen te maken: Wat wordt bedoeld? en Klopt het?

Bepaalde kennis niet aanvaarden is trouwens niet hetzelfde als tegen zijn. Het gaat juist om de kunst je oordeel uit te stellen en de vragen te (blijven) stellen en de informatie / kennis eerst te overdenken. Open en nieuwsgierig. Welk beroep je ook uitoefent: toezichthouder, docent, student, politicus, burger, lid van een ondernemingsraad, jurist, .... Dit is zowel waardevol om goede gesprekken te voeren als om weloverwogen te handelen.

Vraagtheorie en vraagtechniek

Wat kun je verder allemaal lezen? Om te beginnen vind je veel over de theorie achter de kunst van het stellen van vragen. Bijvoorbeeld over wat een vraag is. Naast eerder genoemde vraagtips kun je daarnaast veel informatie vinden over de verschillende soorten vragen die er zijn. Wil je beginnen met een overzicht van "alle" soorten vragen? Klik dan hier (naast de eerder genoemde indeling in open-gesloten vragen, hebben we o.a. geschreven over domme vragen, socratische vragen, filosofische diepe en kritische vragen, denkvragen en denk-stimulerende vragen, zinvolle vragen, suggestieve vragen, vraagwoord-vragen, pyrronistische vragen, ...).

Ook zijn we met een serie begonnen over sollicitatievragen en sollicitatiegesprekken. Het startpunt vind je hier: deel 1. In deel 3 gaat het hierbij over de verschillende soorten sollicitatievragen: een bijdrage die door sollicitanten het meest wordt gewaardeerd. Al geldt dit misschien ook wel voor dit artikel waar je kunt lezen over de vragen die sollicitanten kunnen stellen (met meer dan 60 voorbeeldvragen).

Vragenlijsten

Ben je meer geĆÆnteresseerd in concrete vragen om een goed gesprek te voeren? Rechtsboven op deze site vind je een knop met allerlei vragen (die willekeurig gesteld worden). Daarnaast hebben we diverse vragenlijstjes opgesteld: bijvoorbeeld over de vragen die je kunt stellen om een gesprek gaande te houden, of hoe je kunt vragen naar de vakantie of reiservaringen van iemand (bijvoorbeeld aan een collega). Hier vind je daarnaast een overzicht met meer dan 100 ja-neevragen. Ook deze zijn zeer interessant om iemand tijdens een informeel gesprek te stellen.

Deze vragenlijst met meer dan 270 filosofische vragen wordt ook veel geraadpleegd. Deze zijn uitermate geschikt om diepe gesprekken te voeren; een vorm van gesprekken die we volgens de eerder genoemde Alain de Botton helaas te weinig voeren. Ook veel gebruikt wordt deze vragenlijst met tea-topics vragen (ook wel theezakjesvragen genoemd) van PickWick (wat ons betreft een superinitiatief!).

Ook lijstjes met vragen die je aan kinderen kunt stellen, vind je bij ons. Want met kinderen kun je prima leuke gesprekken voeren, maar dan moet je ze wel de juiste vragen hiervoor stellen. Dit betreffen bijvoorbeeld denkvragen gebaseerd op de theorie van denksleutels. Bijvoorbeeld over de herfst, de winter, Sint en Piet of Oud en Nieuw. Ga je met kinderen naar een museum? Veel gelezen is onze bijdrage over het stellen van vragen aan kinderen in een museum. Hetzelfde geldt voor ons overzicht met vragen die je kunt stellen tijdens een 10 minutengesprek. Ook handig is misschien deze vragenlijst met alternatieve vragen voor "Hoe was het op school?".

Hier vind je een overzicht van de meeste geraadpleegde vragenlijsten.

Vraagkaarten / vraagkaartjes

Naast deze vragenlijsten hebben we ook vragen in vraagkaarten vormgegeven. Zoek je dus een goede vraag of vraagkaart? Klik dan hier voor een overzicht.

Vragenspelletjes

Hier vind je ondertussen een overzicht van de leukste en bekendste vragenspelletjes. Deze zijn niet zozeer bedoeld voor een goed gesprek of om weloverwogen te kunnen handelen. Ze zijn gewoon bedoeld voor de leuk. Bijvoorbeeld om in de auto te spelen met kinderen.

Vraagschema's

Voor de zekerheid: de nadruk ligt dus met name op de kunst van het voeren van goede gesprekken en het bevragen van kennis en informatie. Je zult geen postings lezen of bij ons voor coaching en trainingen terecht kunnen om bijvoorbeeld te leren hoe je met goede vragen de ander kunt overtuigen / manipuleren. Dus  verwacht geen vraagtraining als "Hoe beĆÆnvloed ik (onbewust) anderen door het stellen van de juiste vragen", een posting als "Onderhandelen: hier de juiste 10 vragen" of een coachingstraject hoe je met slimme vragen meer kunt afdingen op Marktplaats. De andere kant staat eerder voorop: welke vragen kun je stellen zodat je kunt achterhalen of je wel of niet gemanipuleerd wordt. En je een waardevol gesprek kunt voeren.

Daarom vind je op deze site ook vraagschema's. Anders dan vragenlijsten zijn dit geen losse vragen maar zijn dit vragen die ja na elkaar zou moeten stellen om tot de juiste kennis te komen. Dit zijn vragenlijsten die dus een zekere opbouw / volgorde kennen in de te stellen vragen.

De kunst van het stellen van vragen?

Hieronder tot slot nog een toegankelijke uitleg door Bas Haring; gericht op het ontwikkelen van een positief-kritische houding bij kinderen. Maar als gezegd, de juiste vragen kunnen stellen is niet enkel goed voor kinderen maar het is een competentie die voor iedereen interessant kan zijn als je goede gesprekken wilt voeren. Ook op je werk. Sterker, juist professionals vergeten vaak dat hun kennis of oordeelsvorming kwetsbaar is. En voeren hierdoor misschien minder goede, open gesprekken dan je zou hopen.





Met Bas zijn we het eens dat vragen stellen belangrijk is. Wij willen nog een stap verder gaan en uitleggen hoe je dit kunt doen. En ja, dat is lastiger dan je misschien denkt? 

Veel leesplezier!