eBook: de kunst van vragen stellen

Hieronder vind je delen uit het boek "Huh? Wat? Waarom ook alweer? De kunst van vragen stellen in de beroepspraktijk". In dit eBook kun je lezen hoe je als professional de juiste vragen stelt. Het is een boek voor iedereen die op het werk wel eens met kennis en informatie heeft te maken: juristen, journalisten, onderzoekers, politici, medici, docenten / leerkrachten, ... iedereen?

Laatste update 01-01-2019 (vraagschema over voorspellingen toegevoegd)

De kunst om in de beroepspraktijk goede vragen te stellen - met name bij kennis en informatie - vraagt om training. Ongeacht of je nu arts bent of wordt, jurist, journalist, manager, automonteur, verkoper, zzp'er, et cetera. Ondanks dat we wel vaak vragen stellen - en hiermee enigszins onderzoekend vermogen laten zien - doen we dit van nature namelijk nog niet goed genoeg. Terwijl dit in de huidige informatie- en kennissamenleving juist enorm belangrijk is voor een goede beroepsuitoefening.

Met onderstaand boek geven we je inzicht in wat nodig is om goede vragen te stellen. Het richt zich op de benodigde:

kennis (uit met name de informele logica, kritisch denken, argumentatieleer, sociale psychologie, kennistheorie en wetenschapsfilosofie)
vaardigheid (denk aan goede vraagtechnieken)
houding (het tonen van een nieuwsgierige, positief-kritische houding).

Delen van dit eBook worden/zijn ingezet bij diverse MBO-opleidingen, de Hogeschool van Amsterdam, de Hogeschool Utrecht, de Hogeschool Windesheim, de Universiteit Groningen en de Universiteit van Curaçao (voor zover bekend; aanvullingen welkom). En natuurlijk gebruiken we tijdens onze eigen trainingen deze teksten.

Wil je betere vragen leren stellen? Begin dan dus hieronder met de inhoudsopgave van het eBook. Je zult hierbij nog niet alle artikelen vinden. Omdat de redactieleden de artikelen vrijwillig en in eigen tijd schrijven en actualiseren kunnen we enkel stapje voor stapje artikelen toevoegen.

De belangrijkste artikelen staan echter gewoon online. Kom ondertussen later eventueel terug voor nieuwe bijdragen.

Veel lees- en vraagplezier!

PS. En niet vergeten: leren vragen stellen leer je met name door te doen (niet enkel door hierover te lezen).

Huh? Wat?

Waarom ook alweer?

De kunst van vragen stellen in de beroepspraktijk

Auteurs

Redactie VraagZin.nl

Serie

Informatievaardigheden & onderzoeksvaardigheden voor de 21e eeuw (en eerder)

Copyright

Vraag·zin / VraagZin.nl (inclusief cursusmateriaal / eBook)

Voor de eerste keer hier? Lees hier.

VOORWOORD

WAAROM EEN BOEK OVER HET STELLEN VAN DE JUISTE VRAGEN?

1. HET STARTPUNT: DE BEHOEFTE IN DE BEROEPSPRAKTIJK AAN GOEDE KENNIS IN HET ALGEMEEN EN GOEDE OORDELEN EN OORDEELSVORMING IN HET BIJZONDER

2. HET PROBLEEM: ONS GEBREKKIG OORDEELSVERMOGEN

De irrationele mens: tien belangrijke cognitieve valkuilen in het bijzonder:

WAT IS EEN GOEDE MANIER OM DEZE PROBLEMEN TE VOORKOMEN?

3. EEN VRAGENDE HOUDING ALS PROFESSIONEEL REDMIDDEL

Positief-kritische vragen stellen als redmiddel
Of te wel: een positief-kritische (onderzoekende) houding:

Karaktereigenschappen van een goede vragensteller

4. HET GEBRUIK VAN VRAAGSCHEMA'S OM DE JUISTE VRAGEN TE STELLEN T.A.V. KENNIS

A. Vraagschema's waarmee je kunt bevragen in hoeverre kennis inhoudelijk voldoet aan bepaalde criteria

B. Vraagschema´s waarmee je de manier waarop de beweerde kennis tot stand is gekomen, kunt bevragen

Voorbeeld: de juridische methode

C. Vraagschema's waarmee je de kennisdragers / kennisbronnen kunt bevragen

WELKE VRAAGSCHEMA´S ZIJN ER OM MEER SYSTEMATISCH DE JUISTE VRAGEN TE STELLEN?

5. VRAGEN DIE ZICH RICHTEN OP DE INHOUD: DE KENNIS EN INFORMATIE DIE GEBRUIKT WORDT (DEEL A)

Voor beginnende vragenstellers:

Voor gevorderde / professionele vragenstellers:

Vraagschema: vijf vragen om een feit van een mening te onderscheiden.

A11 - De 11 vragen om vast te stellen of een feit waar is (en dus feit van fictie te onderscheiden).
A12 - De 8 vragen om vast te stellen of een oordeel / mening de juiste is (en dus niet enkel gebaseerd is op emotie).
A13 - De 10 vragen om vast te stellen of de begrippen die gebruikt worden wel kloppen.
A14 - De 10 vragen om vast te stellen of de verklaring die voor iets gegeven wordt wel waar is.
A15 - De 6 vragen om vast te stellen of een vergelijking die wordt gemaakt wel juist is.
A16 - De 11 vragen om vast te stellen of een voorspelling waar kan zijn.
A17 - De 8 vragen om vast te stellen of het juiste advies wordt gegeven of gekregen.

6. VRAGEN NAAR DE TOTSTANDKOMING VAN DE GEHANTEERDE KENNIS (DEEL B)

B01 - De 7 vragen die je kunt stellen voordat je een methode of werkwijze omarmt.
B02 - De 9 vragen om vast te stellen in hoeverre een onderzoek op basis van een wetenschappelijke methode tot stand is gekomen.
B03 - De 5 vragen om vast te stellen in hoeverre een juridisch beroepsproduct volgens de juridische methode tot stand is gekomen.
...

7. VRAGEN NAAR DE BRONNEN EN KENNISDRAGERS (DEEL C)