eBook: de kunst van vragen stellen

Hieronder vind je het boek "Huh? Wat? Waarom ook alweer? De kunst van vragen stellen in de beroepspraktijk". In dit eBook kun je lezen hoe je op je werk de juiste vragen stelt. Het is een boek voor iedereen die op het werk wel eens met kennis en informatie heeft te maken: juristen, journalisten, onderzoekers, politici, medici, docenten / leerkrachten, ... iedereen?

Laatste update 13-07-2020 (achterflap is geactualiseerd)

De kunst om op je werk goede vragen te stellen - bijvoorbeeld tijdens de gesprekken die je voert - vraagt om training. Ongeacht of je nu arts bent of wordt, jurist, journalist, manager, automonteur, verkoper, zzp'er, et cetera. Ondanks dat we wel vaak vragen stellen, doen we dit van nature namelijk nog niet goed genoeg. Ook lijkt het steeds minder de norm te worden om vragen te stellen. Of zoals Edgar H. Schein het zegt in zijn boek Bescheiden vragen, de kunst van vragen in plaats van opdragen:

"Onze cultuur is gericht op het verstrekken van informatie. We vinden het moeilijk vragen te stellen, al helemaal op een bescheiden manier. [...] Het is [echter], om kort te gaan, neerbuigend iemand te vertellen hoe het zit, omdat het impliceert dat de ander iets niet weet maar dat wel zou moeten weten."

Terwijl de kunst van vragen te stellen in de huidige informatie- en kennissamenleving juist enorm belangrijk is voor een goede beroepsuitoefening.

Met onderstaand boek geven we je inzicht in wat nodig is om als professional tijdens een gesprek met anderen goede (en misschien ook wel leuke) vragen te stellen. Het richt zich op de benodigde:

kennis (uit met name de informele logica, kritisch denken, argumentatieleer, sociale psychologie, kennistheorie en wetenschapsfilosofie)
vaardigheid (denk aan goede vraagtechnieken)
houding (het tonen van een nieuwsgierige, positief-kritische houding).

Delen van dit eBook worden/zijn ingezet bij diverse MBO-opleidingen, de Hogeschool van Amsterdam, de Hogeschool Utrecht, de Hogeschool Windesheim, de Universiteit Groningen en de Universiteit van Curaçao (voor zover bekend; aanvullingen welkom). En natuurlijk gebruiken we tijdens onze eigen gesprekken en trainingen deze teksten.

Wil je betere vragen leren stellen? Begin dan dus hieronder met de inhoudsopgave van het eBook. Je zult hierbij veel, maar nog niet alle vraagschema's vinden. Omdat de auteurs de artikelen vrijwillig en in eigen tijd schrijven en actualiseren, kunnen we enkel stapje voor stapje artikelen toevoegen.

De kern van het boek staat echter gewoon online. Kom ondertussen later eventueel terug voor nieuwe vragenlijsten. Zoek je een vraagschema? We vernemen het graag.

Veel lees- en vraagplezier!

PS. En niet vergeten: leren vragen stellen leer je met name door gesprekken te voeren en zelf kennis op waarde te schatten (en niet enkel door hierover te lezen).

Huh?

Wat?

Waarom ook alweer?

De kunst van vragen stellen in de beroepspraktijk

Serie

Gespreksvaardigheden en onderzoekend vermogen in de praktijk

Copyright

Vraag·zin / VraagZin.nl (inclusief cursusmateriaal / eBook)

Voor de eerste keer hier? Lees hier.

VOORWOORD

WAAROM EEN BOEK OVER HET STELLEN VAN VRAGEN (VOOR OP HET WERK)?

1. HET STARTPUNT: DE BEHOEFTE IN DE BEROEPSPRAKTIJK OM TE HANDELEN OP BASIS VAN GOEDE KENNIS IN HET ALGEMEEN EN GOEDE OORDELEN EN OORDEELSVORMING IN HET BIJZONDER

2. HET PROBLEEM: ONS GEBREKKIG OORDEELSVERMOGEN

De irrationele mens: tien belangrijke cognitieve valkuilen in het bijzonder:

WAT IS EEN GOEDE MANIER OM ALS BEROEPSBEOEFENAAR DEZE PROBLEMEN TE VOORKOMEN?

3. EEN VRAGENDE HOUDING ALS PROFESSIONEEL REDMIDDEL

Positief-kritische vragen stellen als redmiddel
Of te wel: een positief-kritische (onderzoekende) houding:

Karaktereigenschappen van een goede vragensteller
De randvoorwaarden voor een goed gesprek

4. HET GEBRUIK VAN VRAAGSCHEMA'S OM DE JUISTE VRAGEN TE STELLEN

A. Vraagschema's waarmee je kunt bevragen in hoeverre kennis inhoudelijk voldoet aan bepaalde criteria

B. Vraagschema´s waarmee je de manier waarop de beweerde kennis tot stand is gekomen, kunt bevragen

Voorbeeld: de juridische methode

C. Vraagschema's waarmee je de kennisdragers / kennisbronnen kunt bevragen

VOORBEELDEN: WELKE VRAAGSCHEMA´S ZIJN ER OM MEER SYSTEMATISCH DE JUISTE VRAGEN TE STELLEN?

5. VRAGEN DIE ZICH RICHTEN OP DE INHOUD: DE KENNIS EN INFORMATIE DIE GEBRUIKT WORDT (DEEL A)

Voor beginnende vragenstellers:

Voor gevorderde / professionele vragenstellers:

Vraagschema: vijf vragen om een feit van een mening te onderscheiden.

A11 - De 11 vragen om vast te stellen of een feit waar is (en dus feit van fictie te onderscheiden).
A12 - De 8 vragen om vast te stellen of een oordeel / mening de juiste is (en dus niet enkel gebaseerd is op emotie).
A13 - De 10 vragen om vast te stellen of de begrippen die gebruikt worden wel kloppen.
A14 - De 10 vragen om vast te stellen of de verklaring die voor iets gegeven wordt wel waar is.
A15 - De 6 vragen om vast te stellen of een vergelijking die wordt gemaakt wel juist is.
A16 - De 11 vragen om vast te stellen of een voorspelling waar kan zijn.
A17 - De 8 vragen om vast te stellen of het juiste advies wordt gegeven of gekregen.

6. VRAGEN NAAR DE TOTSTANDKOMING VAN DE GEHANTEERDE KENNIS (DEEL B)

B01 - De 7 vragen die je kunt stellen voordat je een methode of werkwijze omarmt.
B02 - De 9 vragen om vast te stellen in hoeverre een onderzoek op basis van een wetenschappelijke methode tot stand is gekomen.
B03 - De 5 vragen om vast te stellen in hoeverre een juridisch beroepsproduct volgens de juridische methode tot stand is gekomen.
...

7. VRAGEN NAAR DE BRONNEN EN KENNISDRAGERS (DEEL C)