Wat voor een soort standpunt is het?

Het startpunt volgens het HART-model bij het bevragen van oordelen in de beroepspraktijk is - zo heb je hier kunnen lezen - het standpunt dat de ander inneemt.

Afhankelijk van wat iemand precies beweert en de context van de uiting zie je vervolgens verschillende soorten standpunten. Deze soorten zijn natuurlijk direct gerelateerd aan de verschillende soorten oordeelsvorming. De meest voorkomende zijn:

• juridische standpunten (“er is sprake van wanprestatie in de zin van artikel 6:74 BW.”)
• financiële standpunten (“je kunt beter versneld je hypotheek aflossen.”)
• politieke standpunten (“Nederland moet een progressiever vreemdelingenbeleid gaan voeren.”)
• morele standpunten (“Je had niet moeten liegen tegen je beste vriend.”)
• standpunt om iets te verkopen (“Neem nu een abonnement op deze krant.”)
• natuurwetenschappelijke standpunten (“De aarde heeft een geringe afplatting aan de polen.”)
• medische standpunten ("Bij deze patiënt is sprake van een meervoudige breuk.")
• et cetera.

Het onderkennen van het soort standpunt, is belangrijk. Het raakt namelijk direct de relevantie van de onderbouwing, van de argumenten (relevantie is het derde HART-criterium).

Je zult bijvoorbeeld begrijpen dat je voor een juridisch standpunt een andere onderbouwing verwacht dan voor een natuurwetenschappelijk standpunt. Dat de aarde een geringe afplatting heeft aan de polen is niet zo omdat dit in een wetboek staat.

Nu kan het voorkomen dat je op basis van het standpunt denkt dat je met een bepaald soort redenering of betoog hebt te maken, terwijl de inhoud van de argumenten een hele andere kant op wijzen. Dat je een ander een juridisch standpunt ziet innemen maar dat de argumenten niet enkel juridische argumenten zijn. In dat geval ontkom je er niet aan te vragen met wat voor een soort redenering of betoog je hebt te maken; dit eerst helder te krijgen.

Nu hopelijk duidelijk is wat in de praktijk onder een standpunt wordt verstaan, kan het waardevol zijn om je nog verder in het innemen van een standpunt te verdiepen. Lees hiertoe de volgende bijdrage: hier kun je lezen over wat een standpunt in formele zin is.