Onderzoek
Vraagtip: denk aan de juiste volgorde van vragen die je stelt
Bij het opstellen van een vragenlijst doe je er goed aan om ook na te denken over de volgorde van de vragen die je wilt stellen. Waarom dit zo is en welke gevolgen een verkeerde vraagvolgorde kan hebben, kun je hier lezen.
Laatst bijgewerkt op 15-09-2019 (titel).
Ook bekende interviewers bereiden hun gesprekken voor (bijvoorbeeld Sonja Barend).
Ook de volgorde van de vragen die je stelt, is belangrijk.
De vragen die je stelt, kun je namelijk nooit helemaal los zien van elkaar. Een antwoord op een gestelde vraag kan namelijk invloed hebben op de vraag die daarna wordt gesteld. Zeker bij vragen naar iemands gevoel, emoties e.d. is de volgorde van de vragen in een vraaggesprek belangrijk. Dit is bijvoorbeeld relevant voor psychologisch onderzoek.
Dit klinkt misschien logisch. Maar toch vergeten we het vaak.
Lees ook: betere vragen stellen
Neem de vragen "Hoe gelukkig ben je met je leven?" en de vraag "Hoe gelukkig ben je in je huwelijk?". Onderzoekers ontdekten dat de volgorde bij het stellen van deze vragen duidelijk van invloed was op de antwoorden die werden gegeven.
Als namelijk eerst de vraag wordt gesteld naar hoe gelukkig iemand in het huwelijk is, dan zie je aanwijsbaar vaker een gelijke uitkomst op de vraag hoe gelukkig iemand in het leven in het algemeen is, dan wanneer eerst gevraagd werd naar het geluk in het algemeen en daarna naar het geluk in het huwelijk.
Concreet: mensen die gelukkig getrouwd zijn, rapporteren een hoger levensgeluk bij de vraagvolgorde 1. vraag naar geluk in het huwelijk - 2. vraag naar levensgeluk, dan wanneer de vragen in de andere volgorde wordt gesteld (eerst levensgeluk dan huwelijksgeluk). Bij mensen die niet gelukkig getrouwd waren, gebeurde hetzelfde.
Misschien ook wel logisch. Als je eerst vraagt naar het geluk in het huwelijk, dan zullen mensen het antwoord op deze vraag eerder meenemen in het antwoord op de vraag naar geluk in het leven in het algemeen, dan als je hier niet eerst naar zou vragen.
Het aanpassen van de vraagvolgorde is hierbij niet altijd de enige oplossing. Of beter: de beste oplossing. Bij het opstellen van een vragenlijst voor een interview kan het immers lastig zijn om vast te stellen in hoeverre de vragen elkaar beïnvloeden. In zo'n geval is het ook een optie om je vragen in te leiden.
Uit eerder genoemd onderzoek bleek bijvoorbeeld dat het introduceren van de vragen met de opmerking "Ik ga je zo twee vragen stellen naar je geluk. De eerst naar hoe gelukkig je bent in je huwelijk en dan naar hoe gelukkig je bent in het algemeen." invloed had op de antwoorden. Mensen waren bij een dergelijke inleiding op de vragen minder geneigd om bij de vraag naar hun levensgeluk een antwoord te geven dat een verband leek te hebben met de vraag naar het geluk in hun huwelijk.
Een andere mogelijkheid is om de vragen te herformuleren. Toen mensen gevraagd werd naar hun levensgeluk met de vraag "Als je je huwelijk niet meetelt, hoe gelukkig ben je in het leven?" kregen de onderzoekers (natuurlijk) andere antwoorden dan met de meer algemene vraag "Hoe gelukkig ben je in het leven?" die vooraf was gegaan met een vraag naar het geluk in het huwelijk.
Laatst bijgewerkt op 15-09-2019 (titel).
 |
Het nut van het opstellen van een vragenlijst
Je zult vast wel weten dat het slim is om een vragenlijst op te stellen als je iemand gaat interviewen. En dat je er goed aan doet om na te denken welke vragen je wilt stellen als je met een onbekende in gesprek gaat. Natuurlijk kun je onvoorbereid iemand voor een vraaggesprek benaderen, maar het is toch beter om van te voren na te denken over de vragen die je wilt stellen.Ook bekende interviewers bereiden hun gesprekken voor (bijvoorbeeld Sonja Barend).
Denk ook na over de volgorde van je vragen
Als je een vragenlijst opstelt, ga je nadenken over de vragen die je gaat stellen. Het is echter niet alleen belangrijk om over de inhoud van je vragen na te denken.Ook de volgorde van de vragen die je stelt, is belangrijk.
De vragen die je stelt, kun je namelijk nooit helemaal los zien van elkaar. Een antwoord op een gestelde vraag kan namelijk invloed hebben op de vraag die daarna wordt gesteld. Zeker bij vragen naar iemands gevoel, emoties e.d. is de volgorde van de vragen in een vraaggesprek belangrijk. Dit is bijvoorbeeld relevant voor psychologisch onderzoek.
Dit klinkt misschien logisch. Maar toch vergeten we het vaak.
Lees ook: betere vragen stellen
- Meer dan 20 tips en adviezen waardoor je nog betere vragen kunt gaan stellen.
- Waarom je voor een goed gesprek het beste kunt beginnen met een vraag (na het geven van een compliment).
- Een overzicht van onze artikelen over vraagtechnieken (inclusief ons eBook).
- Snelcursus doorvragen: gebruik een van de deze negen manier om door te vragen.
Een voorbeeld
In de wetenschappelijke literatuur is dit misschien wel het bekendste voorbeeld:Neem de vragen "Hoe gelukkig ben je met je leven?" en de vraag "Hoe gelukkig ben je in je huwelijk?". Onderzoekers ontdekten dat de volgorde bij het stellen van deze vragen duidelijk van invloed was op de antwoorden die werden gegeven.
Als namelijk eerst de vraag wordt gesteld naar hoe gelukkig iemand in het huwelijk is, dan zie je aanwijsbaar vaker een gelijke uitkomst op de vraag hoe gelukkig iemand in het leven in het algemeen is, dan wanneer eerst gevraagd werd naar het geluk in het algemeen en daarna naar het geluk in het huwelijk.
Concreet: mensen die gelukkig getrouwd zijn, rapporteren een hoger levensgeluk bij de vraagvolgorde 1. vraag naar geluk in het huwelijk - 2. vraag naar levensgeluk, dan wanneer de vragen in de andere volgorde wordt gesteld (eerst levensgeluk dan huwelijksgeluk). Bij mensen die niet gelukkig getrouwd waren, gebeurde hetzelfde.
Misschien ook wel logisch. Als je eerst vraagt naar het geluk in het huwelijk, dan zullen mensen het antwoord op deze vraag eerder meenemen in het antwoord op de vraag naar geluk in het leven in het algemeen, dan als je hier niet eerst naar zou vragen.
Betere vragen stellen
Het advies is om bij het opstellen van een vragenlijst vast te stellen in hoeverre de vragen met elkaar hebben te maken. Indien dit het geval is, kunnen de antwoorden elkaar beïnvloeden. In zo'n geval doe je er goed aan om te kijken naar de volgorde van je vragen. In hoeverre kun je uitsluiten dat de vragen elkaar beïnvloeden? Of is dit juist de bedoeling (bijvoorbeeld omdat het een controlevraag is)?Het aanpassen van de vraagvolgorde is hierbij niet altijd de enige oplossing. Of beter: de beste oplossing. Bij het opstellen van een vragenlijst voor een interview kan het immers lastig zijn om vast te stellen in hoeverre de vragen elkaar beïnvloeden. In zo'n geval is het ook een optie om je vragen in te leiden.
Uit eerder genoemd onderzoek bleek bijvoorbeeld dat het introduceren van de vragen met de opmerking "Ik ga je zo twee vragen stellen naar je geluk. De eerst naar hoe gelukkig je bent in je huwelijk en dan naar hoe gelukkig je bent in het algemeen." invloed had op de antwoorden. Mensen waren bij een dergelijke inleiding op de vragen minder geneigd om bij de vraag naar hun levensgeluk een antwoord te geven dat een verband leek te hebben met de vraag naar het geluk in hun huwelijk.
Een andere mogelijkheid is om de vragen te herformuleren. Toen mensen gevraagd werd naar hun levensgeluk met de vraag "Als je je huwelijk niet meetelt, hoe gelukkig ben je in het leven?" kregen de onderzoekers (natuurlijk) andere antwoorden dan met de meer algemene vraag "Hoe gelukkig ben je in het leven?" die vooraf was gegaan met een vraag naar het geluk in het huwelijk.
