Flitscollege positief-kritische vragen stellen

Afb. 1. Windesheim / aanbieder van het flitscollege

In deze posting vind je een toelichting op het Windesheim-flitscollege dat gaat over het stellen van positief-kritische vragen (het hebben van een kritische houding). Het flitscollege kun je hier vinden (het is helaas enkel toegankelijk voor Windesheimstudenten). Ondanks dat het filmpje nog geen drie minuten duurt, wordt er veel beweerd. En de vraag is natuurlijk of je dit allemaal kunt aanvaarden. Hieronder loop ik de whiteboard-animatie na en geef ik links naar relevantie informatie (met name uit ons eBook).

 

[0.00] "Oh, ik zie dat je je relatiestatus op Facebook hebt gewijzigd! Dan is het nu dus echt officieel!” Herkenbaar? Vast wel. We gebruiken het vaak als grapje, maar stiekem zit er toch een kern van waarheid in. We zijn namelijk behoorlijk goedgelovig wanneer het gaat om de informatie die we vinden op internet. Is dat wel terecht? Omdat het geschreven staat, wil nog niet zeggen dat het waar is. En daar zit dan ook meteen het probleem. We baseren namelijk veel van onze oordelen en adviezen op de kennis die anderen ons aanreiken. In ons dagelijks leven, maar óók in de beroepspraktijk."

Meer informatie over de rol van kennis in de beroepspraktijk vind je hier. Oordelen en adviezen zijn soorten kennis: meer over de verschillende soorten kennis vind je hier.

Dat we goedgelovig zijn ten aanzien van bepaalde geschreven teksten is een voorbeeld van een cognitieve valkuil: we denken dat iets het geval is, terwijl dit misschien niet zo is. Onze verstand houdt ons voor de gek. Waarom dit zo is en welke vergissingen we onder andere maken, lees je hier.

________________________

[0.35] "Denk bijvoorbeeld aan het wél of niet kopen van een bepaald type smartphone."

Een beslissing, bijvoorbeeld iets te kopen, is ook een vorm van kennis: namelijk het vellen van een oordeel (zie het eerder genoemde overzicht van de verschillende soorten kennis). Goede oordeelsvorming is binnen veel beroepen belangrijk (waarom dit zo is lees hier). Iets wat ook van professionals verwachten (zie hier).
 

________________________

 
[0.39] "Of aan de rechter, die op basis van getuigen de waarheid probeert te achterhalen."

In juridische oordelen spelen feiten een belangrijke rol. Het is daarom van belang dat wordt rechtgesproken op basis van ware feiten (zeker in het strafrecht). Het probleem: juristen moeten vaak achteraf vaststellen wat de feiten waren. Helaas zijn op zo'n moment ook juristen vatbaar voor het maken van vergissingen. Hier vind je meer informatie hierover.
 

________________________

 
[0.45] "We moeten dus zelf bepalen of kennis voldoet. Daarom is het belangrijk om een kritische houding aan te nemen"

 
Wat een kritische houding precies is, lees je hier (en zie hieronder).
 

________________________

 
[0.53] "En nee, dit is niet hetzelfde als kritiek geven."

Waarom dit zo is, lees je hier.
 

________________________

 
[0.55] "Het betekent dat je de informatie die op je afkomt zo open en onbevooroordeeld mogelijk op waarde schat. Oftewel, dat je niet alles voor vanzelfsprekend aanneemt. En dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Een kritische houding aannemen vraagt je namelijk om bewust te zijn van je eigen valkuilen."

Een introductie op onze cognitieve valkuilen vind je hier (en zie het eBook voor de diverse concrete valkuilen).
 

________________________

 
[1.13] "Bijvoorbeeld dat je gevoelig bent voor groepsdruk."

Zie hiertoe deze bijdrage.
 

________________________

 
[1.16] "Of dat je te makkelijk een autoriteit gelooft."

Deze bijdrage is nog in ontwikkeling.
 

________________________
 

[1.19] "Het is zoals de Griekse filosoof Socrates zei: Ken u zelf. Daarnaast  is het ook belangrijk om vragen te stellen. Bij twijfel, maar óók als je denkt de waarheid al gevonden te hebben."

Dat het belangrijk is om vragen te blijven stellen, vind je hier.
 

________________________

 
[1.31] "Socrates gebruikte twee vragen waar je nu nog altijd op terug kunt vallen: Wat wordt precies bedoeld? en Klopt het? Hiermee daag je jezelf én de ander uit tot meer begrip en een betere onderbouwing."

Meer over deze twee vragen vind je hier.
 

________________________

 
[1.44] "Kortom, het is belangrijk om nooit te stoppen met vragen stellen. Ja die Socrates wist wel hoe zat! Of was het toch Einstein?"

Uitspraken van bekende mensen worden vaak gebruikt om anderen te overtuigen. De gedachte is dan dat als bijvoorbeeld Socrates of Einstein iets vond het ook wel waar zou moeten zijn. De vraag is natuurlijk of dit terecht is. Dit begint al met de vraag of de persoon daadwerkelijk deze uitspraak heeft gedaan (hier vind je een aardige site om dit te controleren). De uitspraak 'Ken u zelf'  kun je bijvoorbeeld niet enkel toerekenen aan Socrates. Daarnaast bestaan er meerdere interpretaties van deze uitspraak. Een goed startpunt voor nader onderzoek wat betreft deze quote is Wikipedia. Maar in hoeverre is Wikipedia juist?

De eerste vraag die je bij een quote kunt stellen, is dus of de persoon daadwerkelijk deze vraag heeft gesteld. Dat het niet enkel bij deze vraag blijft, vind je in deze korte analyse van een quote van Tony Robbins.

________________________

Opmerkingen, aanvullingen? Welkom!